Behandeling Chronische Constipatie bij de Kat

(Chronische) constipatie is een veel voorkomend probleem bij (oudere) katten. In sommige gevallen is de oorzaak van constipatie eenvoudig te achterhalen en op te lossen en is de behandeling bijgevolg weinig uitdagend. In andere gevallen echter is de behandeling een stuk uitdagender, omdat de oorzaak van het probleem niet opgelost kan worden en/of er sprake is van vergevorderde dysfunctie van het colon.

In een vorige Vet Info hebben we de behandeling van het ACUTE stadium van constipatie bij katten besproken. In deze Vet Info hebben we het over de CHRONISCHE behandeling en preventie van constipatie.

Behandeling CHRONISCH stadium/preventie herval

Wanneer de kat reeds herhaalde episodes van constipatie/obstipatie heeft gehad en/of wanneer er onderliggende oorzaken zijn die langdurig aanwezig zullen blijven, is het aangeraden om maatregelen te treffen om herval te voorkomen.

Onderliggende ziektes/comorbiditeiten behandelen/goed gewicht nastreven:

Indien een onderliggende oorzaak gevonden wordt, dient deze (indien mogelijk) behandeld te worden: bv. correctie van elektrolytafwijkingen, gewichtsverlies, pijnbestrijding, stoppen met geneesmiddelen die constipatie kunnen veroorzaken etc.

Goede hydratatietoestand behouden:

• Waterfontein.
• Meerdere plaatsen in huis water aanbieden.
• Brede kommetjes (zodat snorharen de rand niet raken).
• VERS water (dagelijks verversen).
• Indien nodig (bv. kat met vergevorderde chronische nierziekte): subcutaan vocht.

Analgesie:

Constipatie/obstipatie kan erg pijnlijk zijn. Bovendien kan (chronische) pijn (bv. tengevolge van artrose) bijdragen aan constipatie/obstipatie. Adequate analgesie is daarom vaak aangewezen. Hierbij is het belangrijk om geen geneesmiddelen te geven die de colon motiliteit verder verminderen (bv. volle opiaten). Mogelijke opties zijn:

• Butorphanol 0.1-0.3 mg/kg IV, IM, SC q 1-4u.
• Buprenorphine 10-20 mcg/kg IV, IM, SC q 6-8u.
• Metamizole 20-50 mg/kg IV verdund q 8-24u.
• Voor behandeling van chronische pijn: gabapentine 5-20 mg/kg PO q 8-12u.
• Behandel chronische artrose (indien aanwezig), maar probeer chronisch gebruik van NSAID’s (indien mogelijk) te vermijden.

Laxativa/prokinetica en rectale suppo’s:

Aangezien de meest gebruikte laxativa osmotische laxativa zijn die vocht naar het colon trekken, is het belangrijk dat de kat eerst gerehydrateerd wordt. De meeste laxativa/prokinetica kunnen veilig langdurig gegeven worden.

* Kan bij langdurig gebruik milde, meestal niet klinische, hyperkalemie veroorzaken. Opvolgen van kalium gehaltes is daarom aangewezen bij langdurig gebruik.

Dieet:

Aanpassing van het dieet is niet altijd nodig (bv. in geval van eenmalige constipatie en/of wanneer er een duidelijke onderliggende oorzaak is die weggenomen kan worden).

Aanpassing van het dieet is aangeraden in gevallen van chronische constipatie en/of wanneer een kat niet frequent genoeg defeceert.

Ook al zijn er geen studies die aantonen dat blikvoeding meer effectief is in het voorkomen van constipatie, toch is blikvoeding aangeraden (indien de kat het lust) omdat dit de dagelijkse vochtinname verhoogt.

Wat dieet betreft, zijn er twee opties:

Laag residu/hoog verteerbaar dieet:

• Bevat goed verteerbare eiwitten, vetten en koolhydraten.
• Is meestal laag in vezelgehalte.
• Vermindert de hoeveelheid ontlasting in het colon en maakt de ontlasting zachter.
• Aangeraden wanneer er duidelijke dysfunctie van het colon is (bv. megacolon, obstipatie) en/of wanneer er sprake is van een mechanische obstructie (bv. door een oude, slecht geheelde bekkenfractuur).
• Vb. Hill’s I/D, RC of Purina Gastrointestinal, …

Dieet met hoger vezelgehalte:

• Dit kan oplosbare vezel (wordt gefermenteerd in het colon –> vetzuren –> voeding voor colon bacteriën) of onoplosbare vezel (wordt niet gefermenteerd –> stimuleert motiliteit colon) zijn.
• Verhoogt de hoeveelheid ontlasting in het colon en maakt de ontlasting droger (in geval van onoplosbare vezel).
• NIET aangeraden in geval van obstipatie of megacolon aangezien het de klachten zal verergeren.
• Vb. RC gastro-intestinal fiber response, …

Extra vezel kan ook gesupplementeerd worden in de vorm van psyllium 1-4 theelepels q 12u.

Hill’s GI biome Digestive kan ook overwogen worden (moduleert het mirobioom).

Behandeling megacolon

Diagnose van megacolon wordt gesteld op basis van:

• Aanwezigheid van chronische constipatie.
• Persisterend aanwezig op laterale radiografie van het abdomen: colon diameter/lengte L5 > 1.48.
• Wanneer colon diameter/lengte L5 > 1.62 wijst dit er vaak op dat het megacolon refractair is aan conservatieve behandeling.

Wanneer conservatieve behandeling niet meer succesvol is, is een subtotale colectomie aangewezen.

• Laat deze operatie steeds uitvoeren door een ervaren chirurg.
• Diarree (meestal voorbijgaand) komt vaak voor in de eerste 4-6 weken na operatie.
• Indien diarree persisteert: geef low residu/hoog verteerbaar dieet.
• Lange termijnresultaten zijn meestal gunstig.