Hyperlipidemie bij de Hond

Hyperlipidemie is een verhoging van triglyceridenconcentraties (hypertriglyceridemie, HTG), cholesterolconcentraties (hypercholesterolemie, HC) of van allebei. Het kan primair zijn, waarbij de onderliggende oorzaak genetisch is (bv. miniatuur schnauzer, collie, ..) of secundair als er een onderliggende oorzaak aanwezig is (bv. endocrienziekte, medicaties, ..) of een combinatie van de twee.

Vroege diagnose van hyperlipidemie is belangrijk voor de preventie van ernstige, mogelijk levensbedreigende complicaties zoals pancreatitis, galblaas mucocoele, glomerulaire pathologie, lipid keratopathie, verhoging leverwaarden en meer.

Aangezien postprandiale hyperlipidemie vaak voorkomt, is het belangrijk om bloedname voor lipidengehaltes steeds te doen na 12 uur vasten.

Mogelijke risicofactoren voor ontwikkelen hyperlipidemie

Verworven aandoeningen/medicaties:

• Endocrienziektes zoals diabetes mellitus, hypothyreoïdie en hypercortisolisme zijn veel voorkomende oorzaken voor hyperlipidemie bij honden
• Medicaties als corticosteroïden, fenobarbital
• Obesitas
• Cholestase
• Pancreatitis

Sommige aandoeningen, zoals proteïnurie, pancreatitis en galblaasaandoeningen, hebben een bidirectionele relatie met hyperlipidemie, wat betekent dat hyperlipidemie een oorzaak of een gevolg kan zijn van deze aandoeningen. Aangezien hyperlipidemie in het merendeel van de gevallen secundair is, is het altijd aangeraden om verder onderzoek uit te voeren naar een mogelijke onderliggende oorzaak. Verder onderzoek kan o.a. bestaan uit een algemeen bloedonderzoek en urineonderzoek, schildklierfunctietesten, pancreas lipase (cPL, fPL of DGGR lipase) en eventuele hormoontesten (afhankelijk van aanwezige klinische klachten) om de ziekte van cushing uit te sluiten.

Genetisch risico:

Meerdere rassen hebben een genetische predispositie voor het ontwikkelen van hyperlipidemie. Vooral bij de miniatuur schnauzer en de collie wordt een erg hoge prevalentie van hyperlipidemie gezien. Bij de miniatuur schnauzer betreft het voornamelijk een stijging in triglyceriden (TG), terwijl het bij de collie voornamelijk een stijging in cholesterol (Chol) betreft. Bij collies wordt aangeraden om jaarlijks hun Chol gehalte te controleren. Bij miniatuur schnauzers wordt aangeraden om vanaf middelbare leeftijd elk jaar hun TG gehalte (na 12 uur vasten) te controleren.

Behandeling

Het doel van behandeling is om het TG gehalte beneden 250 mg/dl en het Chol gehalte beneden 500 mg/dl te krijgen. OPGELET: meet de vetgehaltes telkens na minstens 12 uur vasten. Er is veel dag-tot-dag variatie in het TG gehalte.

1. Dieet laag in vetgehalte (<2.5 g/100 kcal of <25g/1000Kcal): zorgt voor een herstel van HTG in slechts 25-30% van de gevallen binnen 3-4 weken en een herstel van HC in 50-75% van de gevallen.
2. Omega 3 vetzuren: 50–60 mg/kg EPA en 40–50 mg/kg DHA per oraal 1x/dag of 200-300 mg/kg/dag (maximum 4-5 g/dag).
3. Fibraten: zorgt voor een herstel van HTG in slechts 86-100% van de gevallen en een herstel van HC in 50-66% van de gevallen. Fenofibraat (Tricor heeft beste absorptie) 4–10 mg/kg per oraal 1x/dag of bezafibraat 4–8 mg/kg per oraal 1x/dag.
4. Statines: in geval van HC indien fibraat onvoldoende effect heeft. Nooit samen met een fibraat geven! Atorvastatine 2–8 mg/kg per oraal 1x/dag.