Vreemd Voorwerp Maag: Braken vs Endoscopie/Chirurgie
Een hond (of kat) wordt aangeboden met een vreemd voorwerp in de maag. In sommige gevallen weet de eigenaar wat het dier heeft opgegeten. In andere gevallen is dit niet bekend. Soms geeft radiografie van het abdomen meer informatie over het type voorwerp, maar niet altijd. De belangrijkste vraag die de eigenaar voor ons heeft is: ‘wat nu?’. Is het veilig om het dier te laten braken? Of is het beter om het vreemd voorwerp onmiddellijk te verwijderen (via endoscopie of chirurgie)? En in welke gevallen kan je gewoon afwachten?
Helaas is er geen eenvoudig antwoord op al deze vragen en hangt het antwoord af van een aantal factoren. In deze Vet Info overlopen we welke vragen belangrijk zijn om te stellen (aan jezelf en/of de eigenaar). Onderaan de pagina vind je bovendien een uitgebreid protocol dat je kan helpen bij het maken van een beslissing. In dit protocol worden ook de mogelijke complicaties van ‘inductie van braken’ en ‘endoscopische verwijdering’ besproken. In dit protocol wordt enkel endoscopie besproken als mogelijke optie om het voorwerp te verwijderen. Uiteraard is chirurgie ook een optie indien endoscopie niet mogelijk/beschikbaar is.
Dierafhankelijke factoren
- Hoe groot is het dier?
- Hoe oud is het dier?
- Is er een risico voor anesthesie?
- Heeft het dier een verhoogd risico op ontwikkelen van aspiratie pneumonie (bv. brachycefale rassen).
- Is het een ras waarbij de MDR1 mutatie voorkomt?
Vreemd voorwerp afhankelijke factoren
- Hoe lang geleden werd het opgegeten?
- Werd het samen met voedsel opgegeten?
- Hoe groot is het voowerp?
- Werd het voorwerp in stukken gebeten of in 1 geheel opgegeten?
- Wat voor type voorwerp is het?
- Is het scherp materiaal? Een beetje/bot? Brandend/bijtend materiaal? Metaal? Badkamer afval/stof of leer?
Eigenaarafhankelijke factoren
- Is de eigenaar financieel beperkt?
- Is de eigenaar overbezorgd?
Hoe dringend is de spoed?
Gebaseerd op humane richtlijnen en veterinaire literatuur:
- Vreemd voorwerp in trachea of oesofagus
- of vreemd voorwerp dat klem zit
- of wanneer dier veel pijn en ongemak leidt
- of bij batterijen in oesofagus.
Voor de bovenliggende gevallen: dringende spoed! Verwijder voorwerp binnen 2 tot max 6 uur. Hoe sneller, hoe beter!
Opgegeten naald, satéprikker etc. in de maag/darm bij een asymptomatisch dier:
- Indien optie scopie: binnen 24h (humaan)
- braken: opvolgen met radiografie om progressie op te volgen, chirurgie indien klinische klachten ontstaan of als voorwerp niet opschuift binnen 72u.
- Indien laten passeren: humaan 35% kans op complicaties, kleine veterinaire studie (Pratt en al, 2014) 7.7% kans op perforatie maag/darm. Indien eigenaars kiezen om de naald te laten passeren is het mogelijk te adviseren het dier een dieet met veel vezels of extra brood bij te geven (doeltreffendheid hiervan is niet bewezen) en laat de eigenaars de ontlasting controleren tot de naald gepasseerd is.
Wil je meer leren over endoscopie?
Volg dan het online webinar over ‘endoscopie van het maagdarmkanaal’ gegeven door Geert Paes, DVM, Dip ECVIM-ca
Referenties
- Barash N et al. Outcomes of esophageal and gastric bone foreign bodies in dogs. J Vet Intern Med
2022 Mar;36(2):500-507. - Poggiani FM. Endoscopic Removal of Foreign Body in Upper Gastrointestinal Tract in Dogs: Success
Rate and Complications. Acta Scient Vet 2020;48 - Di Palma C et al. Endoscopic and Surgical Removal of Gastrointestinal Foreign Bodies in Dogs: An
Analysis of 72 Cases. Animals 2022, 12(11), 1376 - Kirchofer KS et al. Efficacy of intravenous administration of apomorphine for removal of gastric
foreign material in dogs: 495 cases (2010–2015). J Am Vet Med Assoc 2019;255(4):495 - Zersen KM et al. Retrospective evaluation of the induction of emesis with apomorphine as
treatment for gastric foreign bodies in dogs (2010-2014):61 cases. J Vet Emerg Crtic Care 2020
Mar;30(2):209-212
Reacties